Trong sự nghiệp của Shaquille O’Neal, điều khiến dư luận tranh cãi nhất chính là thái độ của anh với đồng đội Kobe Bryant ở Lakers gây chia rẽ giữa 2 cầu thủ tuyệt vời.
Shaquille Shaq rất nổi tiếng vì vụ “Stars War” có một không hai với đồng đội siêu sao Kobe Bryant. Khó tin là 2 cá nhân giúp Lakers thống trị giải bóng rổ NBA 3 năm liền lại xảy ra xích mích đến độ gây chia rẽ. Trường hợp này hiếm khi xảy ra tại giải bóng rổ NBA.
Vấn đề nằm ở việc xác định vai trò của mỗi người trong thành công của đội bóng và HLV Phil Jackson đã viết trong cuốn sách của mình rằng mâu thuẫn của họ hiển hiện liên tục trong mùa giải cuối cùng chơi cạnh nhau.
Phong cách thi đấu khác biệt
Năm 1996, Kobe Bryant từ Charlotte Bobcat gia nhập Lakers và được O’neal chào đón bằng một câu đùa hơi lố: “Tôi không muốn trở thành người giữ trẻ”. Chỉ 2 năm sau, Kobe Bryant đã cùng O’Neal có mặt trong đội hình NBA All-Star 1998.
Sau đó, đội để thua 7 trong 12 trận, Kobe bị đánh giá là phù hợp ở giải đấu 1-1 đường phố hơn là tại NBA (Kobe tới cuối sự nghiệp vẫn có thói quen muốn được dồn bóng và tự tung ra những cú đột phá hoặc ném xa).
Những chỉ dẫn của Phil Jackson từ năm 1999 đã chỉ cho Kobe thấy rằng anh cần chuyền bóng cho ai trong trường hợp bị double-team (2 kèm 1), và rõ ràng O’Neal là một đích đến tin cậy. Ngay trong giai đoạn đầu mới chuyển về Lakers, Phil Jackson nuôi ý định biến Shaq trở thành trung tâm của đội bóng.
Tới năm 2000, các vấn đề mới bắt đầu bùng phát. Trong một lần họp đội, O’Neal đã chia sẻ thẳng thắn cảm nghĩ của anh: “Tôi có điều phải nói. Tôi nghĩ rằng Kobe đang chơi quá ích kỷ để khiến chúng ta có thể giành chiến thắng. Tôi cảm thấy áp lực khi làm đội trưởng của đội bóng và rất thất vọng với những chọn lựa ném kiểu Kobe”.
Đồng đội Ron Harper và HLV Phil Jackson đã cố hòa giải 2 người bằng việc giải thích rằng Kobe không hề ích kỷ, anh ấy chỉ làm điều mà anh ấy cho là tốt nhất.
Một đồng đội giấu tên cho hay là ông đã cảm thấy bất ngờ khi nhận ra mức độ ác cảm của O’Neal dành cho Kobe ngày càng cao. Trong khi đó, Kobe Bryant cũng đáp trả bằng việc khơi lại câu nói đùa trước kia của O’Neal và cho rằng tiếng nói của O’Neal có ảnh hưởng lớn làm toàn đội bắt đầu có ý nghĩ chống lại anh.
Thay đổi vai trò trung tâm
Từ năm 2000-2002, Lakers giành 3 chức vô địch NBA trong tình trạng mâu thuẫn âm ỉ giữa 2 siêu sao. Các vấn đề lại nảy sinh từ những lần đấu khẩu về các chủ đề trên sân như khả năng phòng ngự kém của đội hay như việc Kobe đã không còn là một lính mới, mọi thứ nhìn nhận về anh cần phải được thay đổi.
Ở phần nào đó, Shaq đã gây thất vọng cho Phil Jackson khi anh ám chỉ lỗi của Kobe trong việc phòng ngự trong khi chính HLV đã quát vào mặt anh rằng “đừng có sợ một cú block (cản bóng)”. Thực sự, chính trong game 1 chung kết với Philadelphia 76ers, O’Neal mới là người phòng ngự thiếu tích cực.
Thất vọng về O’Neal tiếp tục bị đẩy lên cao khi ở mùa giải 2000-01, anh khởi đầu bằng thái độ không thực sự chuyên nghiệp tại đợt tập luyện trước mùa giải, trong khi Kobe đặc biệt nghiêm túc cải thiện bản thân ở quãng thời gian này.
Bước vào giải đấu, Kobe trở thành cầu thủ ghi nhiều điểm nhất giải đấu còn O’Neal đạt tỷ lệ ném chính xác thấp hơn 50% cùng khả năng ném phạt trở nên tồi tệ cực điểm.
Qua một số phát ngôn phủ nhận phong độ đi xuống của mình, O’Neal nhận được sự thiếu tôn trọng từ phía Kobe khiến tranh chấp về vai trò chính của mỗi người đối với đội bóng trở nên mạnh hơn.
O’Neal đòi chuyển đi sau trận Lakers thắng Phoenix Suns, nơi mà Kobe ghi 38 điểm trong khi anh chỉ có được 18 điểm. HLV Phil jackson phải lên tiếng trách móc hành động của họ là quá trẻ con và cả 2 cần phải coi trọng lợi ích tập thể hơn nữa.
Tình hình căng thẳng ngày càng gia tăng, khi thậm chí chính cha dượng của O’Neal cũng nghe thấy những tiếng quát tháo của con trai đòi Kobe phải chuyền bóng nhiều hơn trong các trận đấu.
Kobe cũng không vừa, anh trực tiếp nói chuyện với HLV về việc chiến thuật tấn công Tam Giác không phát huy được hết năng lực của mình. Đồng thời cũng phân biệt cho O’Neal thấy rõ sự rạch ròi giữa 2 chiến tuyến tấn công và phòng ngự. Kobe cho rằng việc tấn công vốn không ảnh hưởng gì tới phòng ngự.
O’Neal ngay lập tức nổi sùng với quan điểm này và có nhiều phát ngôn gây tranh cãi sau đó. Việc này khiến cả ban lãnh đạo Lakers phải vào cuộc. Chủ tịch, cựu cầu thủ huyền thoại của Lakers là Jerry West cũng lên tiếng: “Tôi đồng cảm với thái độ ganh đua giữa các đồng đội khi chính bản thân đã từng chơi cạnh các cầu thủ vĩ đại như Wilt Chamberlain và Elgin Baylor, nhưng O’Neal cần chấm dứt việc thể hiện như một đứa trẻ... và cần đặt thành công của đội bóng lên trên hết”.
Hầu hết, các ý kiến thời gian này đều mang tính chỉ trích thái độ của O’Neal. Trong số các huyền thoại Lakers, chỉ có Magic Johnson đưa ra phát biểu khách quan rằng ông không nghĩ O’Neal đang đổ lỗi cho ai cả.
Mùa giải cuối bên nhau
Mùa giải 2002-03, vì những lí do cá nhân, cả 2 siêu sao Lakers đều có những mối bận tâm riêng khiến họ ít va chạm với nhau hơn. Lakers đánh bại Timberwolves ở chung kết khu vực nhưng thua Spurs ở chung kết năm đó, chấm dứt chuỗi 3 lần vô địch liên tục.
Mọi chuyện tệ đi với Lakers khi trong quãng thời gian chuẩn bị trước lúc bước vào mùa giải 2003-04, Kobe bị dính vào vụ kiện tụng cưỡng hiếp tại Colorado.
Do vướng vào rắc rối này nên Kobe đã không thể có mặt tại đợt tập trung đội tuyển trước mùa giải. Lúc đó, Lakers vừa ký hợp đồng với 2 siêu sao luống tuổi là Karl Malone và Gary Payton. Khi đến trại tập luyện, O’Neal đã phát biểu: “Đội vậy là đủ rồi. Tôi thấy ổn với Derek, Karl và Gary”. Thái độ phớt lờ đối với Kobe là rất dễ nhận ra.
Theo nguồn tin cá nhân, Kobe khi trở lại với đội đã cảnh báo riêng với Phil Jackson rằng: “Nếu O’Neal còn tiếp tục phát ngôn những điều như vậy trong phòng thay đồ, tôi sẽ phản pháo”.
Nhưng O’Neal không chịu nhượng bộ, anh tận dụng vị thế của Karl Malone và Gary Payton để tạo ra áp lực buộc Kobe phải chuyền bóng nhiều hơn và thực hiện lối chơi đồng đội.
Đúng như lời cảnh báo trước đó, Kobe bắt đầu đáp trả bằng một cơn thịnh nộ chưa từng thấy. Anh mô tả O’Neal bằng cụm từ “béo và mất form”, cùng lời khẳng định chính phong độ đi xuống của O’Neal chính là thứ khiến Lakers tụt dốc.
Anh cũng đồng thời thể hiện sự thất vọng với thái độ của O’Neal “không giống như một người bạn” trong suốt quãng thời gian rắc rối của mình tại vụ kiện tụng. Không một lời hỏi thăm, thậm chí còn không mời anh tới tiệc cưới của O’Neal.
Trước lùm xùm rắc rối, HLV Phil Jackson buộc phải cấm đội bóng có thêm những chia sẻ về vấn đề này trước báo giới. Về sau, Kobe từng tâm sự rằng, trong đấu gặp Dallas Mavericks, anh ngồi ngay cạnh O’Neal và từng có suy nghĩ rằng “cả 2 sẽ tiếp tục đi cùng nhau và giúp đội bóng dành danh hiệu thứ 4”.
Nhưng ở mùa giải 2003-04, Lakers lại bị Detroit Pistons đánh bại trong trận chung kết. O’Neal bị chỉ trích dữ dội vì thiếu ý thức phòng ngự và rebound (bắt bóng bật bảng).
Tan vỡ
Sau mùa giải trên, cả O’Neal và Kobe đều bước vào thời điểm cuối của hợp đồng. Ban lãnh đạo Lakers phân vân trước việc hạ thấp lương của O’Neal do tuổi tác và phong độ đi xuống của anh.
Những thông tin trao đổi nội bộ đã lọt vào tai của O’Neal, khiến anh hiểu rằng phía đội bóng đang có ý muốn xây dựng lối chơi xoay quanh Kobe trẻ trung. O’Neal ý thức được vai trò của anh đã sụt giảm tại Lakers nên chủ động lên tiếng muốn chuyển tới Miami Heat.
Kobe sau đó đã ký hợp đồng 7 năm với Lakers và tuyên bố: “ Tôi thích ở bên Jackson và O’Neal”. Câu nói này như xát muối thêm vào lòng của O’Neal thời điểm đó.
Doc River, HLV và cựu cầu thủ NBA gọi mối quan hệ giữa 2 người là “trò hề lớn nhất của làng thể thao”, bởi nếu vẫn là đồng đội, họ có thể giành thêm ít nhất 2 danh hiệu vô địch nữa.
Những năm về sau
Mối quan hệ giữa O’Neal với Kobe dịu đi đáng kể từ khi họ không còn chung một đội bóng. O’Neal từng nhiều lần thừa nhận Kobe xứng đáng trở thành MVP của các năm 2007-09.
Trong vài diễn biến khó hiểu, O’Neal còn cho rằng mâu thuẫn của anh với Kobe có một phần lỗi tới từ HLV Phil Jackson. Phát ngôn trên sau đó đã được rút lại và chuyển sang việc đề cập tới sự phóng đại của truyền thông cũng góp phần làm mọi chuyện tồi đi.
Trong sự kiện NBA All-Star 2009, Jackson - Shaq - Kobe tái ngộ trong đội hình ngôi sao khu vực miền Tây. Cả O’Neal và Kobe đều được trao danh hiệu MVP All-Star.
O’Neal đã chủ động nhường danh hiệu cho người đồng đội cũ nhưng Kobe cũng đã trao lại chiếc cúp cho con trai của O’Neal. Hành động này của cả 2 đã đánh dấu một bước ngoặt lớn trong mối quan hệ của họ.
Tại sự kiện O’Neal giải nghệ, Kobe không có mặt do dành thời gian điều trị tại đội bóng, nhưng sau đó anh có dựng một clip với lời khen ngợi: “Người đàn ông khỏe nhất tôi từng được chứng kiến trong môn thể thao (bóng rổ) này”.
Ngược lại, trong sự kiện chia tay Kobe diễn ra vào năm 2016, O’Neal đã có mặt tại khán đài và 2 người đã có cái ôm sau khi kết thúc trận đấu. Trong suốt thời gian thi đấu, O’Neal đã dành những tràng vỗ tay ăn mừng trước thành tích ghi 60 điểm của Kobe.
Khi được hỏi, O’Neal đã trả lời tất cả rằng:” Tôi không muốn sống trong một thế giới gồm toàn chữ NẾU. Nhưng tôi nghĩ nếu có thể hòa thuận với nhau, chúng tôi đã đoạt 6 danh hiệu vô địch NBA”.
Câu nói của anh cũng đánh sâu vào cảm xúc của các fan hâm mộ Lakers bấy lâu. Bộ đôi tuyệt vời của họ đã ra đi và gây ra tiếc nuối cho mãi về sau. Đến giờ, cảm xúc và suy nghĩ của O’Neal về Kobe trong thời gian làm đồng đội vẫn khiến không ít người khó hiểu.