Xu hướng sử dụng sơ đồ 3-4-3 đang thịnh hành tại Premier League, nhưng trước đó, nó đã được “phát minh” ra bởi một HLV hứng chịu thất bại là Brendan Rodgers.

Ở mùa giải hiện tại, Chelsea và Man City đã áp dụng hệ thống này, nhưng ít ai biết rằng nó đã ra đời sau một đêm đầy đau khổ ở Basel khiến HLV của Liverpool khi ấy - Rodgers - thiết lập một xu hướng phát triển mới.

Trong mùa giải đầy đủ cuối cùng mà Rodgers trải qua ở Liverpool, sự thiếu hiệu quả của Mario Balotelli, nỗi thất vọng về cuộc đổ vỡ với Raheem Sterling, thất bại sỉ nhục trước Stoke ở vòng đấu cuối cùng… thật trớ trêu lại là nét chấm phá tiêu biểu. Nhưng ít nhất Rodgers cũng tạo ra sự đổi mới về chiến thuật.

Rodgers đã khởi đầu cho sơ đồ 3-4-3 tại Premier League 

Không thể nói rằng Antonio Conte, Pep Guardiola hay Slavoljub Muslin của đội tuyển Serbia đã sao chép hoặc học hỏi trực tiếp từ công thức của Rodgers, nhưng rõ ràng họ đang sử dụng mô hình này một cách thành công.

Trong chuyến làm khách Basel tại Europa League mà Liverpool thua 0-1 hồi đầu mùa giải 2014/15, đội bóng Thụy Sỹ chuyển sang hàng thủ 3 người do chấn thương của Behrang Safari. Điều này đã hằn sâu vào tâm trí của Rodgers mà sau đó ông quyết định thử nghiệm ý tưởng chơi với sơ đồ 3-4-3 (hay 3-4-2-1).

Trong sơ đồ mới, Lallana và Coutinho chơi như hai tiền đạo lùi vào phía trong 

Trong hệ thống mới này, Philippe Coutinho và Adam Lallana đóng vai trò như những tiền đạo lùi sâu vào trung tâm, còn Sterling đảm nhiệm vị trí mũi nhọn, nhưng có thể di chuyển xuống phía dưới để khai thác không gian được tạo ra bằng cách kéo tiền vệ trung tâm đối phương khỏi vị trí. Liverpool đã chơi như thế ở trận lượt đi tại Old Trafford. Họ bị cản trở bởi một David de Gea xuất sắc và thua 0-3, nhưng sau đó đã giành 33 điểm trong 13 trận tiếp theo của mình.

Nhờ sơ đồ mới, Liverpool từng có chuỗi trận thăng hoa ở mùa 2014/15 

Mùa giải này, Eden Hazard và Pedro được hưởng lợi từ một mô hình tương tự ở Chelsea trong 5 trận gần đây. Họ dường như thích ứng nhanh chóng để trở thành một phần của hệ thống phòng ngự ngay từ xa, góp công không nhỏ giảm thiểu sự mệt mỏi cho N'Golo Kante trong việc bảo vệ cho bộ ba hậu vệ phía sau.

Tại Man City, dấu hiệu dễ nhận thấy nhất trong các lựa chọn của Guardiola là sử dụng cặp tiền đạo phía trong, hai nói cách khác là “số 8 tự do” Kevin De Bruyne và David Silva. Sở thích của Pep là cho các cầu thủ chơi rộng hoạt động cao hơn, điều lý giải hậu vệ cánh phải (Zabaleta hoặc Sagna) được phép di chuyển lên phía trên, đóng vai trò như một tiền vệ. Khi tấn công, Man City gần như chỉ chơi với 3 hậu vệ.

Trong mô hình tương tự, Hazard và Pedro đang thành công với Chelsea 

Tương tự, ở đội tuyển Serbia, HLV Muslin triển khai Dusan Tadic và Filip Kostic trong vai trò tiền đạo bên cạnh trung phong Aleksandar Mitrovic trong sơ đồ 3-4-2-1.

Mới đây nhất, Tottenham cầm chân Arsenal 1-1 tại Emirates khi Mauricio Pochettino bất ngờ chuyển đổi thành đội hình 3 hậu vệ, với Heung-Min Son và Christian Eriksen là cặp tiền đạo hỗ trợ cho Harry Kane. Có vẻ như đây không phải là thử nghiệm nhất thời của HLV người Argentina trước xu hướng hiện nay. Cần biết rằng, không phải ngẫu nhiên mà chính tân HLV đội tuyển Anh Gareth Southgate cũng mới nảy ra ý tưởng chuyển sang hệ thống 3-4-3 (hoặc 3-5-2) trước trận giao hữu với Tây Ban Nha.

Thời gian cho thấy, các đối thủ sẽ tìm mọi cách để chống lại mối đe dọa từ những “số 8 tự do” vừa đóng vai trò kiến tạo, vừa có thể ghi bàn như De Bruyne, David Silva. Nhưng bây giờ, nó đã trở thành một thứ vũ khí mạnh mẽ, một phương tiện để khai thác những điểm yếu trong hệ thống sử dụng bộ tứ hậu vệ của đối phương.